16 OCAK 2020 TARİHLİ İHRACAT GENELGESİ 13 Şubat 2020 Perşembe 11:50

Bilindiği üzere, 31 Aralık 2019 tarihli ve 30995 sayılı (5. Mükerrer) Resmi Gazete'de "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara ilişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No: 2018-32/48)'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2019-32/56)" yayımlanmıştır.

Söz konusu Tebliğ değişikliği ile öne çıkan bazı hususlar aşağıda özetlenmektedir;

1. İhracat bedellerinin Türk Lirasına çevrilmesi zorunluluğu kaldırılmıştır. Buna göre, Türkiye'de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin, fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içerisinde, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilmesi veya getirilmesi zorunluluğu devam etmekte olup, getirilen bedellerin en az %80'inin bir bankaya satılması (Türk Lirasına çevrilmesi) zorunluluğu kaldırılmıştır.

2. İhracat Bedellerinin Tebliğde belirtilen şartlara göre bankaya transfer edilmesi veya getirilmesi zorunluluğu kalıcı hale getirilmiştir. Söz konusu Tebliğin 10 uncu maddesiyle, 2018-32/48 sayılı Tebliğin 13 üncü maddesinin 2 nci fıkrası olan "Bu Tebliğ hükümleri yürürlük tarihinden itibaren 6 ay süresince geçerlidir." hükmü yürürlükten kaldırılmıştır. Böylelikle, ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin, fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içerisinde, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilmesi veya getirilmesi zorunluluğu kalıcı hale getirilmiştir.

3. İhracat hesaplarının terkin edilmek suretiyle kapatılmasına ilişkin düzenlemede değişiklik olmuştur. Buna göre her bir gümrük beyannamesi itibarıyla;

a) 30.000 ABD dolarına kadar noksanlığı olan ihracat hesapları doğrudan bankalarca ödeme şekline ve toplam beyanname tutarına olan oranına bakılmaksızın,

b) 30.000 ABD dolarından yüksek olmakla birlikte 100.000 ABD doları veya eşitini aşmayan, beyanname veya formda yer alan bedelin %10'una kadar noksanlığı olan (sigorta bedellerinden kaynaklanan noksanlıklar dahil) ihracat hesapları doğrudan bankalarca ödeme şekline bakılmaksızın,

c) 200.000 ABD doları veya eşitini aşmamak üzere, 9uncu maddede belirtilen mücbir sebep ve haklı durum halleri göz önünde bulundurulmak suretiyle beyanname veya formda yer alan bedelin % 10'una kadar açık hesaplar ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce,

terkin edilmek suretiyle kapatılacaktır.

4. Türk parası üzerinden yapılan ihracat karşılığında döviz getirilmesi mümkündür.

5. İhracat işlemlerine ait sözleşmelerde bedellerin tahsili için fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda, bedellerin vade bitiminden itibaren 90 gün içinde yurda getirilmesi zorunludur.

6. Mücbir sebep hallerine ilave olarak haklı durum halleri ilave edilmiştir. Mücbir sebep halleri dışında kalan, ancak bedel getirme süreleri içerisinde ihracat bedelinin yurda getirilmesine engel olan ve resmi kayıtlarla tevsik edilebilen durumlar Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi Dairesi Müdürlüklerince haklı durum olarak değerlendirilebilecektir. 

Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın internet sitesinde, ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin 6 Kasım 2018 tarihli İhracat Genelgesi kaldırılmış; bunun yerine 16 Ocak 2020 tarihli İhracat Genelgesi yayınlanmıştır.

Söz konusu İhracat Genelgesi ile yapılan değişikliklerden öne çıkan bazı hususlar aşağıda özetlenmektedir.

1. Mal ihraç ve ithal bedellerinin mahsubunda tarafların aynı veya farklı kişiler olması ayrımı kaldırılmıştır.

Eski Genelgede, mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu tarafların aynı kişiler olması ve ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla mümkündür.

Yeni Genelgenin "İndirim ve mahsup işlemleri" başlıklı 21 inci maddesinde yapılan düzenleme uyarınca, mal ihraç ve ithalinde tarafların aynı veya farklı kişiler olması ayrımı kaldırılmış olup, mahsup sonrası kalan tutarın yurda getirilmesi hükme bağlanmıştır.

Buna göre, mal ihraç ve ithalinde ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, ilgili GB'lerin birer örneği/GB bilgilerinin bankalara ibrazı durumunda mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu mümkündür.

2. İthalat bedellerinin ihracat bedelinden mahsup işlemi getirilmiştir.

Yeni Genelgenin "İndirim ve mahsup işlemleri" başlıklı 21 inci maddesine eklenen 4 üncü fıkra uyarınca, ithalat bedellerinin ihracat bedelinden mahsup işleminde kullanılabilmesi için ithalat konusu malların serbest dolaşıma giriş tarihi ile ihraç konusu malların fiili ihraç tarihi arasında azami 180 gün olması gerekmektedir.

3. 5.000 ABD doları ve altındaki ihracat işlemlerine ilişkin istisna kaldırılmıştır.

6 Kasım 2018 tarihli Genelge (eski genelge) uyarınca, 5.000,- ABD doları veya karşılığı Türk lirasını geçmeyen tutardaki ihracat işlemlerinde bedellerin tamamının tasarrufu serbestti. Ancak yeni Genelgenin "İhracatçının serbest kullanımına bırakılan dövizler" başlıklı 22 nci maddesinde yapılan değişiklik uyarınca bu istisna kaldırılmış ve sadece serbest bölgelere ihracat beyannamesi düzenlenmeden yapılan (SBİF ile yapılan) azami 5.000 ABD dolar ihracatlar kambiyo takibinde istisna tutulmuştur.

4. Döviz tevdiat hesabından ihracat bedeli kabulü sağlanmıştır.

Eski Genelgede, ihracat bedelinin, dövizin yurt dışından geldiğinin tespiti kaydıyla dışarıda yerleşik gerçek veya tüzel kişiler adına açılan döviz tevdiat hesaplarından tahsil edilebileceği açıklanmıştı. Yeni Genelge uyarınca, dövizin yurt dışından geldiğinin tespiti kaydıyla dışarıda yerleşik gerçek veya tüzel kişiler adına açılan döviz tevdiat hesaplarından ihracatçının hesabına transfer edilen bedellerin bankalarca ihracat bedeli olarak kabulü mümkündür.

5. Kambiyo takibine dahil olmayan ülkelere Lübnan eklenmiştir. 

Eski Genelgede, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara ilişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No: 2018-32/48) hükümlerinin uygulanmayacağı diğer bir ifadeyle kambiyo takibine dahil olmayan ülkeler İran ve Suriye olarak belirlenmişti. Yeni Genelgenin "İhracat bedellerinin yurda getirilmesi" başlıklı 4 üncü maddesinde yapılan düzenleme uyarınca bu ülkelere Lübnan da eklenmiştir.

16 Ocak 2020 tarihinde yayınlanan İhracat Genelgesine, TC Merkez Bankası internet sitesinden "Banka Hakkında", "Mevzuat", "Kambiyo ile ilgili Mevzuat" başlığı altında ulaşılabilmektedir.