Av. Arif Sinan ANAC - Veri Sorumlarının Cezai Sorumluluğu Ve Yargıtay Kararı

Yaşamakta olduğumuz dönemde artık bolca duyuyoruz kişisel verileri. Herkesin bildiği üzere ülkemizde 2016 yılında kabul edilen Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’ndan sonra kurul kurulmuş ve çalışmalara başlamıştır. Bu kanun, önceki yazımızda belirttiğimiz üzere Anayasa’ya 2010 yılında getirilen ‘Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir.’ ifadesinden sonra düzenlenmiştir.

Peki, önceden bizim kişisel verilerimiz korunmuyor muydu? Tabiki 2010 yılından önce de özel hayatımız ve dahilinde kişisel verilerimiz korunmaktaydı. Bu koruma da ceza kanunu ile gerçekleşmekteydi. Son yapılan düzenlemeler ile veri sorumlularının aldıkları bilgileri kanunlara uygun halde almaları, sistematik ve süreli kaydetmeleri yani düzenli olması ve dağılmaması amaçlanmıştır. Bu konuda kurul veri sorumlularına ihlal olması durumunda idari para cezaları uygulamaktadır.

Bu yazımızda veri sorumlularının idari sorumluluk dışında cezai sorumlulukları da bulunduğundan bahsedeceğiz. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda 135-140 maddeleri kişisel verilerin ele geçirilmesi, yayılması, kaydedilmesi gibi birçok konu hakkında düzenleme mevcuttur. Bu düzenlemeleri açıklayıp sonradan Yargıtay’ın bu konuda verilmiş bir kararını paylaşacağız.

İlgili maddelerde hangi haklarımız korunmakta?

- Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydetmek

- Kişisel verileri hukuka aykırı olarak başkasına vermek, yaymak veya ele geçirmek

- Kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın verileri sistem içinde yok etmekle yükümlü olanların görevlerini yerine getirmemek

gibi genel ifadeler kullanılarak kişisel veriler ile ilgili her türlü hukuki koruma alınmıştır. Ayrıca ilgili kanunlarda cezaların arttırılacağı hallerde belirlenmiştir. Bu haller şunlardır:

- Kişisel verinin, kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda

- Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle

- Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle

- Suçun konusunun Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre ortadan kaldırılması veya yok edilmesi gereken veri olması hâlinde.

Kişisel verimizin ihlal edilmesi durumunda cezai takibat; kişisel verilerin kaydedilmesi, verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme ve verileri yok etmeme hariç, bu bölümde yer alan suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olarak yapılmaktadır.

Son olarak bu suçların tüzel kişilik tarafından işlenmesi halinde de bunlara özgü güvenlik tedbirleri uygulanacağı ceza kanununda yer almaktadır.

Örnek Yargıtay Kararı:

TCK’nun 135 ve 136. maddelerindeki kişisel verilerin korunmasına ilişkin düzenlemelerde sadece sır niteliğinde kişisel verilerin korunacağına ilişkin bir hükmün bulunmaması ve aksine 135. maddenin gerekçesinde gerçek kişiyle ilgili her türlü bilginin kişisel veri olarak kabul edilmesi gerektiğinin belirtilmesi karşısında, her türlü kişisel verinin hukuka aykırı olarak başkasına verilmesi, yayılması ve ele geçirilmesi fiillerinin kanunun 136. maddesindeki suçu oluşturduğu kabul edilmelidir. Bu kapsamda somut olayda, sanığın genel yayın yönetmenliğini yaptığı gazetede köşe yazarı olarak çalışan katılanın yazdığı köşesinde kullanılan fotoğrafın, hukuka uygunluk nedenlerinin bulunmaması nedeniyle hukuka aykırı olduğunda tereddüt bulunmayan bir yöntemle sanık tarafından internetteki özel bir arkadaşlık sitesine kimlik, adres ve telefon bilgileri verilmeksizin ve erkek arkadaşı aradığı açıklamasıyla konulması eylemi, TCK’nun 136. maddesinde düzenlenen kişisel verileri hukuka aykırı olarak yayma suçunu oluşturmaktadır.

Kişisel verilerimiz; telefon numaramız, T.C. kimlik numaramız, giydiğimizde belirlenebilir kıyafetlerimiz, kullandığımız ilaçlar olarak geniş çaplı olarak değerlendirilmektedir. Hem veri sorumlusu olarak hem verisi işlenen vatandaş olarak gerekli hakları ve sorumlulukları bilmek bu sistemin daha iyi işlemesine vesile olacaktır. Bunun sonucunda ihlallerin de azaldığını göreceğimizi umut ediyoruz.

Yukarıda açıklamaya çalıştığımız ve dijital çağda oldukça da fazla yayılmaya uygun olan kişisel verilerimizin nasıl korunacağı, işlemlerin nasıl ilerleyeceği ile ilgili daha ayrıntılı ve sağlıklı bilgi alabilmek için avukat meslektaşlarımızdan hukuki yardım almanızı tavsiye eder sağlıklı günler dileriz.