Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen güvenlik soruşturmasıyla ilgili düzenlemenin yarattığı boşluğun doldurulması amacıyla düzenlemeye gidiliyor. Bu kez farklı yasalardaki güvenlik soruşturmalarına ilişkin hükümler tek kanunda toplanacak.
Kod kanun olarak hazırlanan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Taraması Kanun Teklifi meclis başkanlığına sunuldu. Teklif, güvenlik soruşturmasının doğrudan güvenlikle ilgili birimlerde yapılmasını öngörürken, ‘gizlilik dereceli bilgilerin bulunduğu birimler’ tanımıyla bunun kapsamını yoruma açık olarak geniş bir çerçeveyle belirliyor.
Teklifin getirdiği düzenlemelerden satır başları şöyle:
- Statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında arşiv araştırması yapılacak.
- Kamu kurum ve kuruluşlarında yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin ulusal varlığını ve bütünlüğünü iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile Milli Savunma bakanlığı, genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet sahil güvenlik ve istihbarat Teşkilatı teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ile ceza İnfaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel üst kademe kamu yöneticileri özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında tabi tutulan kişilerle milli güvenlik açısından stratejik öneme haiz birim proje tesis hizmetlerde statüsü ve çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv taraması birlikte yapılacak.
ARŞİV TARAMASINDA NELERE BAKILACAK?
Kişinin adli sicil kaydı,
Kolluk kuvvetleri tarafından aranıp aranmadığı,
Hakkında Bir tahdit olup olmadığı,
Kesinleşmiş mahkeme kararları,
Kamu davasının ertelenmesine ilişkin kararlar,
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması,
Kamu görevinden ve memurluktan çıkarma kararları.
GÜVENLİK SORUŞTURMASI KAPSAMINDA NELERE BAKILACAK?
Görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri istihbarat ünitelerindeki olgusal veriler, yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişik, terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği irtibat ve iltisakî içinde olup olmadığı, mevcut kayıtlardan de kişinin görevine yansıyacak hususların denetimine elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilecek. güvenlik soruşturmasına görevin gerektirdiği niteliklere etkisi yönüyle,, Kişinin eşi ve birinci derece kan ve sıhhi hısımları da dahil edilecek.
Güvenlik soruşturması ve arşiv taraması milli istihbarat Teşkilatı Başkanlığı ile emniyet Genel müdürlüğü ve mahalli mülki idari amirlikleri tarafından yapılacak. Kurumlarda bu bilgiler incelemek üzere değerlendirme kurulları oluşturulacak.
YETKİNİN KAPSAMI
Güvenlik soruşturması ve arşiv taraması yapmakla görevli birimler, kendilerine iletilen taleple sınırlı olarak güvenlik soruşturması arşiv taraması kapsamında bakanlıklarla kamu kurum ve kuruluşları arşivlerinden ve elektronik bilgi işlem merkezlerinden gerekli bilgi ve belgelerle karar ve kayıtları almaya yetkili olacak.
ELDE EDİLEN VERİLER AÇIKLANAMAYACAK
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimde yetkilendirilmiş personel hukuku aykırı olarak elektronik ortamda veya bilgisayar bloklarında kişisel verilerle ilgili sorgulama yapamayacak, log kayıtlarını değiştiremeyecek veya silemeyecek, bu şekilde elde edilen bilgileri paylaşamayacak, basın yayın yoluyla duyurulamayacak.
Görevi gereği öğrendiği veya edindiği kişisel bilgi veya belgeleri yetkisiz kişilerle paylaşamayacak ya da basın ve yayın kuruluşu kuruluşlarına veya iletişim kanallarına veremeyecek.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler tarafından gerekli tedbirler alınacak.
DEĞERLENDİRME KOMİSYONU KURULACAK
Yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv taraması sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesi amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlar da en üst amirin görevlendirileceği üç kişiden az olmamak üzere değerlendirme komisyonu kurulacak.
Memuriyet veya kamu görevine uygunluğun değerlendirmesini sağlayacak yorum içermeyen olgusal veriler güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimlerce ilgili kurum ve kuruluşlar bünyesinde kurulan değerlendirme komisyonuna iletilecek değerlendirme Komisyonu kendisine iletilen verilere ilişkin nesnel ve gerekçeli değerlendirmelerine yazılı olarak atamaya yetkili amire sunacak.
Mahkemeler tarafından istenildiğinde de bu bilgiler sunulacak
KİŞİSEL VERİYE GÜVENLİK İSTİSNASI
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında yürütülen iş ve işlemlerde Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun ilkelerine aykırı hareket edilemeyecek ancak milli Savunma milli güvenlik kamu güvenliği kamu düzeni ve ekonomik güvenlik ile ilgili istihbarat faaliyetleri kapsamında elde edilen bilgiler kişiye verilmeyecek.
GİZLİLİK KURALI
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması işlemlerinin her evresinde gizliliğe uyulacak. İlgili bilgi ve belgeler yasal olarak bilmesi gerekenlerden başkasına verilemeyecek, açıklanamayacak.
Elde edilen kişisel veriler amacı dışında işleyecek ve aktarılamayacak.
İKİ YIL SONRA İMHA EDİLECEK
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sırasında elde edilen kişisel veriler işlenme amacının ortadan kalkması halinde veya her durumda iki yılın sonunda değerlendirme komisyonlarınca silinecek veya yok edilecek.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını yapan birimlerdeki faaliyete konu olmayan ilgilisine ait güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması iki yılın sonunda silinecek ve yok edilecek.
Bilgiler, işleme karşı dava açılması halinde karar kesinleşmeden de yok edilemeyecek. mahkemelerin bu konudaki talepleri değerlendirme Komisyonu bünyesinde bulunduğu ilgili kurum ve kuruluş tarafından karşılanacak.
HAPİS CEZASI GELİYOR
Yasa teklifi cezai hükümler de getiriyor. Buna göre güvenlik soruşturması ve arşiv taramasına ilişkin kuralları çiğneyen kişilere bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilecek.
Yasaya aykırı olarak elde edilen bilgeleri ifşa edenlere verilecek ceza, ‘kişisel verinin siyasi felsefi dini görüş, etnik Kökenler ahlaki eylemler cinsel yaşam sağlık durumları ya da sendikal bağlantılara ilişkin olması durumunda’ yarı oranında artırılacak. (Saliha Çolak / HaberTürk)
YORUMLAR